„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego decyzją internautów było w tym roku lekturą Narodowego Czytania.
Maturzystom przypominamy, że jest to jedna z lektur tzw. "ogwiazdkowanych".
Dramat zawdzięcza swój niebywały sukces również pełnemu pasji i ekspresji językowi. Wiele fragmentów tekstu stało przysłowiami i do dziś powszechnie używanymi zwrotami języka polskiego. Oto wybór najbardziej znanych cytatów i zwrotów (cyt. za http://www.rydlowka.com/slynne-cytaty-i-zwroty):
(Akt I, Scena 1)
CZEPIEC
Cóz tam, panie, w polityce?
Chińcyki trzymają się mocno!?
(Akt I, Scena 1)
DZIENNIKARZ
Niech na całym świecie wojna,
[…]
byle polska wieś spokojna.
(Akt I, Scena 1)
CZEPIEC
A ja myślę, ze panowie
duza by już mogli mieć,
ino oni nie chcą chcieć
(Akt I, Scena 12)
PAN MŁODY i PANNA MŁODA
Co się męczyć? W jakim celu?
Trza być w butach na weselu
(Akt I, Scena 17)
ŻYD
No, tylko że my jesteśmy
tacy przyjaciele, co się nie lubią.
(Akt I, Scena 19)
RACHEL
ach ta chata rozśpiewana,
ta roztańczona gromada,
zobaczy pan, proszę pana,
że się do poezji nada
(Akt I, Scena 19)
PAN MŁODY
ja to czuję, ja to słyszę,
kiedyś wszystko to napiszę,
(Akt I, Scena 22)
PAN MŁODY, RADCZYNI
Jak się żenić, to się żenić!
to tak jakby w uniesieniu…
W równe nogi wskoczyć w studnię.
Nie utonę, nie utonę!
Topi się, kto bierze żonę
(Akt I, Scena 24)
POETA, GOSPODARZ
w oczech naszych chłop urasta
do potęgi króla Piasta!
Chłop potęgo jest i basta!
(Akt I, Scena 25)
CZEPIEC
Ptok ptakowi nie jednaki,
człek człekowi nie dorówna,
dusa dusy zajrzy w oczy,
nie polezie orzeł w gówna.
(Akt I, Scena 25)
CZEPIEC
Weź pan sobie żonę z prosta:
duzo szczęścia, małe kosta.
(Akt I, Scena 30)
PAN MŁODY
Myśmy wszystko zapomnieli;
mego dziadka piłą rżnęli…
myśmy wszystko zapomnieli.
(Akt II, Scena 3)
CHOCHOŁ
Kro mnie wołał, czego chciał –
zebrałem się, w com ta miał:
jestem, jestem na wesele,
przyjedzie tu gości wiele,
żeby ino wicher wiał.
Co się w duszy komu gra,
co kto w swoich widzi snach:
czy to grzech, czy to śmiech,
czy to kapcan, czy to pan,
na Wesele przyjdzie w tan.
(Akt II, Scena 7)
STAŃCZYK
Naści: rządź!
Masz tu kaduceusz polski,
mąć nim wodę, mąć.
Mąć tę narodową kadź,
serca truj, głowę trać!
Na Wesele! Na Wesele!
Staj na czele!!!
(Akt II, Scena 11)
CHÓR, HETMAN
pocałuj się z nami, pocałuj,
nie żałujta hetmanie kieski,
braliśta pieniążek moskieski,
haj, hetmanie, hetmanie Branecki!!!
Bieżcie złoto, pali złoto.
(Akt II, Scena 15)
UPIÓR
Przyszedłem tu do Wesela,
bo byłem ich ojcom kat,
a dzisiaj ja jestem swat!!
Dajcie, bracie, kubeł wody:
ręce myć, gębę myć,
suknie prać – nie będzie znać.
(Akt II, Scena 22)
KUBA, GOSPODARZ
Jak żyję, jeszczem takiego Polaka nie ujzoł –
Bo żyjesz mało - jeszcze duża takich Polaków ostało,
co są piękni.
A kaz się to wszyćko kryje?
WERNYHORA
Z daleka, a miałem blisko
i wybrałem Weselisko,
boście są tu jakoś wraz,
i wybrałem Ichmość Mości
dom, gdzie ludzie sercem prości.
(Akt II, Scena 24)
(Akt II, Scena 29)
GOSPODYNI, GOSPODARZ
Połóżże się, boś pijany.
Świat pijany, świat pijany,
cały świat zaczarowany –
puść mnie, ja mam jechać, muszę,
poprzysięgłem się na duszę.
(Akt III, Scena 16)
POETA, PANNA MŁODA
Po całym świecie możesz szukać Polski, panno młoda
i nigdzie jej nie najdziecie.
To może i szukać szkoda.
A jest jedna mała klatka – o, niech tak Jaguś przymknie
rękę pod pierś.
To zakładka gorseta, zeszyta trochę przyciaśnie.
A tam puka?
I cóz za tako nauka? Serce!?
A to Polska właśnie
(Akt III, Scena 19)
CZEPIEC
Panowie, jakeście som,
jeśli nie pójdziecie z nami,
to my na was – i z kosami!
(Akt III, Scena 37)
CHOCHOŁ, JASIEK
Miałeś, chamie, złoty róg,
miałeś, chamie, czapkę z piór:
czapkę wicher niesie,
róg huka po lesie,
ostał ci się ino sznur,
ostał ci się ino sznur.
Jezu! Jezu! zapioł kur!
Hej, hej, bracia, chyćcie koni!
chyćcie broni! chyćcie broni!
Czeka was wawelski dwór!!!!
Ostał ci się ino sznur…
4 WRZEŚNIA 2017